Instrukcja obowiązuje od 1 września 2022 r.

Zgodnie z art. 4 ust. 1 pkt. 3 ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej (tekst jednolity Dz. U. 2021 poz. 869), właściciel, zarządca lub użytkownik budynku, obiektu lub terenu zapewniając jego ochronę przeciwpożarową, obowiązany jest w szczególności zapewnić osobom przebywającym  w budynku, obiekcie lub na terenie bezpieczeństwo  i możliwość ewakuacji.

Zgodnie z § 17 Rozporządzeniem Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz. U. Nr 109 z 2010 r., poz. 719 z późn. zm.) właściciel lub zarządca obiektu przeznaczonego dla ponad 50 osób będących jego stałymi użytkownikami, niezakwalifikowanego do kategorii zagrożenia ludzi ZL IV, powinien co najmniej raz na 2 lata przeprowadzać praktyczne sprawdzenie organizacji oraz warunków ewakuacji z całego obiektu.

W przypadku obiektów, w których cyklicznie zmienia się jednocześnie grupa powyżej 50 użytkowników, w szczególności: szkół, przedszkoli, internatów, domów studenckich, praktycznego sprawdzenia organizacji oraz warunków ewakuacji należy dokonać - co najmniej raz na rok, jednak w terminie nie dłuższym niż 3 miesiące od dnia rozpoczęcia korzystania z obiektu przez nowych użytkowników.

Właściciel lub zarządca obiektu powiadamia właściwego miejscowo komendanta powiatowego (miejskiego) Państwowej Straży Pożarnej o terminie przeprowadzenia działań nie później niż na tydzień przed ich przeprowadzeniem.

Przydział obowiązków i organizacja działania podczas ewakuacji w szkole

Dyrektor szkoły

• Podejmuje decyzję o ewakuacji.
• Nakazuje ogłoszenie alarmu i powiadomienie specjalistycznych służb ratowniczych.
• Organizuje i kieruje akcją ratowniczą (ewakuacją).
• Określa miejsce ewakuacji ludzi i ewakuowanego mienia.
• Wprowadza zakaz wejścia i wjazdu na teren szkoły dla wszystkich z wyjątkiem służb ratowniczych.
• Nakazuje uruchomienie elementów zabezpieczenia procesu ewakuacji, w szczególności: otwarcie wyjść ewakuacyjnych, ochronę dokumentacji szkoły, wyłączenie zasilania instalacji elektrycznej i gazowej.
• W miarę możliwości sprawdza pomieszczenia budynku szkolnego i opuszcza go po wyjściu ostatniej osoby.
• Udaje się na miejsce ewakuacji gdzie odbiera od wicedyrektora raport o ilości ewakuowanych uczniów i pracowników obsługi.
• Przekazuje informację o stanie ilościowym ewakuowanych i dowodzącemu akcją specjalistycznych służb ratowniczych.

Wicedyrektor szkoły

• niezwłocznie po ogłoszeniu alarmu odbiera w sekretariacie szkoły wydruk alarmowy LIBRUS i udaje się na miejsce zbiórki.

• odbiera w miejscu ewakuacji od nauczycieli raporty o ilości uczniów i sprawdza z wydrukiem alarmowym

• przekazuje raport ilościowy dyrektorowi szkoły i kierującemu akcją służb ratowniczych.

• W przypadku gdy wicedyrektor prowadzi zajęcia z grupą uczniów czynności wicedyrektora przejmuje sekretarz szkoły.

Sekretarz, sekretarka szkoły

• Alarmuje niezwłocznie osoby będące w obiekcie szkoły i strefie zagrożenia – jako sygnał ewakuacji ustala się trzy następujące po sobie przedłużone dzwonki 

• Pobiera wydruk alarmowy z LIBRUS-a i przekazuje wicedyrektorowi.

• Wzywa specjalistyczne służby ratownicze (Państwową Straż Pożarną, lub Policję) zgłaszając dokładny adres szkoły i rodzaj zagrożenia.

• Powiadamia konserwatora, woźne i personel pomocniczy szkoły.

• Nadzoruje zabezpieczenie (ewakuację) ważnego mienia, dokumentów, urządzeń, pieczęci itp.

• Udaje się na miejsce ewakuacji.

Konserwator:

• Wyłącza główne zasilanie elektryczne i gazowe obiektu, a następnie składa meldunek o wykonaniu zadania kierującemu ewakuacją.

• Udaje się na miejsce ewakuacji.

Obsługa szkoły (woźne, sprzątaczki)

• Wstrzymuje wejście na teren szkoły.

• Otwiera drzwi ewakuacyjne szkoły

• Dyżuruje przy wyjściach ewakuacyjnych do momentu wyjścia ostatnich grup uczniów.

• Udaje się na miejsce ewakuacji.

Nauczyciele:

• Odpowiadają za bezpieczeństwo uczniów, z którymi mają lekcję lub zajęcia w momencie wszczęcia alarmu. Nie oddalają się od swojej grupy pod żadnym pozorem i są stanowczy w egzekwowaniu posłuchu i dyscypliny

• Nakazują uczniom pozostawienie wszystkich rzeczy osobistych w klasie (teczki, zeszyty).

• Dokonują przeliczenia uczniów przed opuszczeniem klasy i wyprowadzają ich parami na miejsce ewakuacji.

• Prowadzą jako pierwsi swoją grupę ewakuowanych uczniów

• W wyznaczonym miejscu ewakuacji ponownie sprawdzają obecność uczniów, po czym niezwłocznie przekazują informacje o stanie osobowym uczniów Dyrektorowi Szkoły – o wszelkich różnicach powiadamiają wicedyrektora lub kierującego akcją służb ratowniczych.

• Nauczyciele przebywający w pokoju nauczycielskim, którzy nie mają lekcji przechodzą w kierunku poszczególnych wyjść ewakuacyjnych pomagając w akcji ewakuacyjnej.

Uczniowie

Każdy uczeń przebywający w klasie na zajęciach lekcyjnych, po usłyszeniu alarmu ewakuacyjnego powinien bezwzględnie dostosować się do poleceń nauczyciela, w tym:

• ustawić się w sposób uporządkowany (dwuszereg) w kierunku wyjścia z klasy,

• na polecenie nauczyciela, bez paniki, żwawym krokiem (nie biegiem) w sposób uporządkowany udać się do wyjścia ewakuacyjnego,

• niezwłocznie zgłaszać nauczycielowi o przypadkach szczególnych, np.: przekazać znane informacje o uczniach przebywających poza klasą (np. w toalecie), zgłaszać natychmiastowo przypadki zasłabnięcia, omdlenia itp.,

• po wyjściu z obiektu szkoły ustawiać się w uporządkowanym szyku w miejscu ewakuacji.

• Uczniowie przebywający w świetlicy szkolnej lub bibliotece opuszczają budynek pod opieką odpowiednio: wychowawcy świetlicy lub biblioteki.

• Uczniowie w trakcie zajęć np. rewalidacyjnych lub specjalistycznych z zakresu pomocy psychologiczno-pedagogicznej wychodzą pod opieką nauczyciela prowadzącego.

Podstawowe zasady ewakuacji osób i mienia

Podstawowym obowiązkiem wszystkich osób przebywających w budynku w przypadku powstania zagrożenia, jest współpraca oraz bezwzględne podporządkowanie się poleceniom kierującego akcją ratowniczą, który do czasu przybycia jednostek służb ratowniczych musi zorganizować ewakuację ludzi i mienia. Osoby nie biorące udziału w akcji ratowniczej powinny ewakuować się najkrótszą oznakowaną drogą ewakuacyjną poza strefę objętą pożarem lub na zewnątrz budynku. Wszyscy uczestniczący w ewakuacji, a w szczególności organizujący działania ewakuacyjne powinni pamiętać że:

• w pierwszej kolejności ratuje się zagrożone życie ludzkie – ewakuację rozpoczyna się od tych pomieszczeń (lub stref), w których powstał pożar lub które znajdują się na drodze rozprzestrzeniania się ognia oraz z tych pomieszczeń (lub stref), z których wyjście lub dotarcie do bezpiecznych dróg ewakuacji może być odcięte przez pożar, zadymienie lub inne zagrożenie,

• zabronione jest wykorzystywanie dźwigów (wind) do celów ewakuacji – ewakuację z wyższych kondygnacji należy prowadzić klatkami schodowymi,

• należy wyłączyć dopływ prądu i gazu do pomieszczeń i stref objętych pożarem,

• należy przeciwdziałać panice wśród osób przebywających w budynku, wzywając do zachowania spokoju, informując o drogach ewakuacji oraz roztaczać opiekę nad potrzebującymi pomocy,

• kolejność wyprowadzania osób uzależniona jest od miejsca wybuchu pożaru, usytuowania pomieszczeń w stosunku do klatek schodowych,

• w przypadku odcięcia dróg ruchu dla pojedynczych osób lub grupy dzieci, należy niezwłocznie dostępnymi środkami, bezpośrednio lub przy pomocy osób znajdujących się na zewnątrz odciętej strefy powiadomić kierującego akcją ratowniczą,

• gdyby okazało się, że droga ewakuacyjna, zwłaszcza z piętra, znajdująca się w strefie zagrożenia została zablokowana należy zebrać uczniów/słuchaczy w pomieszczeniu najdalej oddalonym od źródła pożaru i w miarę posiadanych środków oraz istniejących warunków ewakuować z zewnątrz budynku przy pomocy sprzętu przybyłych jednostek PSP. O fakcie blokady i odcięciu osób należy wszystkimi środkami powiadomić kierującego akcją. Osoby odcięte od wyjścia na parterze należy ewakuować oknami,

• wchodząc do pomieszczeń lub stref silnie zadymionych, przyjmować pozycję pochyloną (jak najbliżej podłogi) oraz zabezpieczać drogi oddechowe prostymi środkami (np. zmoczonym w wodzie materiałem),

• podczas przechodzenia przez silnie zadymione odcinki dróg ewakuacyjnych należy poruszać się wzdłuż ścian, aby nie stracić orientacji co do kierunku ruchu,

• Drzwi pomieszczeń, zwłaszcza tych które mogą być objęte pożarem, winny być zamknięte jednak NIE NA KLUCZ i nie należy ich otwierać bez koniecznej potrzeby, ponieważ nagły dopływ powietrza sprzyja gwałtownemu rozprzestrzenianiu się ognia – otwierając drzwi do takich pomieszczeń należy chować się za ich ościeżnicę,

• nie można dopuszczać do blokowania w pozycji otwartej drzwi wyposażonych w samozamykacze,

• w miarę możliwości wraz z ewakuacją należy prowadzić akcję gaśniczą,

• kierunki ewakuacji powinny określać znaki bezpieczeństwa rozmieszczone na drogach komunikacyjnych,

• po zakończeniu ewakuacji osób należy sprawdzić, czy wszyscy opuścili poszczególne pomieszczenia – przy niezgodności stanu osobowego i podejrzenia, że ktoś pozostał w zagrożonej strefie, należy natychmiast fakt ten zgłosić jednostkom ratowniczym przybyłym na miejsce akcji i przeprowadzić ponowne sprawdzenie pomieszczeń w budynku.

• Wychowawcy klas, rok rocznie, w pierwszych dniach nowego roku szkolnego wskazują (klasy I-sze) lub przypominają (klasy II - VIII) drogi ewakuacji i omawiają procedurę ewakuacji szkoły.

• Aby ustalić faktyczną liczbę ewakuowanych OBOWIĄZKOWO, NIEZWŁOCZNIE PO ROZPOCZĘCIU KAŻDEJ LEKCJI należy SPRAWDZAĆ OBECNOŚĆ za pomocą dziennika elektronicznego LIBRUS. Wprowadzenie frekwencji uczniów jest warunkiem NIEZBĘDNYM do przygotowania prawidłowych wydruków alarmowych.